Phát triển thương hiệu chè Thái Nguyên phải gắn với truy xuất nguồn gốc

Chè Thái Nguyên là một đặc sản nổi tiếng của Việt Nam, được trồng chủ yếu ở vùng trung du của tỉnh Thái Nguyên. Nhờ khí hậu và thổ nhưỡng phù hợp, chè nơi đây có hương thơm cốm dịu, vị chát nhẹ và hậu ngọt. Chè Thái Nguyên không chỉ là thức uống quen thuộc mà còn là niềm tự hào văn hóa của người dân nơi đây.
Theo số liệu thống kê, diện tích chè toàn tỉnh đã đạt trên 22,2 nghìn ha, sản lượng chè búp tươi khoảng 272,8 nghìn tấn và giá trị sản phẩm trà đạt 13,8 nghìn tỷ đồng. Những con số này đưa Thái Nguyên trở thành địa phương đứng đầu cả nước về diện tích và giá trị thu nhập từ chè. Tuy nhiên, thương hiệu Chè Thái Nguyên cũng đang đối mặt với thách thức do nạn chè giả, chè kém chất lượng gắn mác “Chè Thái Nguyên” tràn lan trên thị trường. Trước tình hình đó, việc truy xuất nguồn gốc đối với sản phẩm chè của tỉnh Thái Nguyên được xem là giải pháp quan trọng để khẳng định chất lượng và uy tín thương hiệu, đồng thời tạo niềm tin cho người tiêu dùng. Nó được yêu thích vì chất lượng và hương vị đặc biệt. Để phát triển thương hiệu và tăng cường vị thế của các sản phẩm “Chè Thái Nguyên” thì việc truy xuất nguồn gốc chè rất quan trọng.

Tầm quan trong của truy xuất nguồn gốc đối với các sản phẩm chè của tỉnh Thái Nguyên

Việc thực hiện truy xuất nguồn gốc đối với các sản phẩm chè của tỉnh Thái Nguyên có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc nâng cao uy tín và chất lượng thương hiệu chè truyền thống. Truy xuất nguồn gốc giúp minh bạch thông tin về quá trình sản xuất, từ vùng nguyên liệu, kỹ thuật chế biến đến bảo quản và phân phối, qua đó tạo niềm tin cho người tiêu dùng trong và ngoài nước. Đồng thời, đây còn là công cụ hiệu quả để phòng chống gian lận thương mại, bảo vệ quyền lợi của người sản xuất chân chính, thúc đẩy chè Thái Nguyên phát triển theo hướng bền vững, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường trong thời đại hội nhập.

Áp dụng “Truy xuất nguồn gốc đối với các sản phảm OCOP”

Việc đưa tiêu chí “truy xuất nguồn gốc đối với các sản phẩm chè của tỉnh Thái Nguyên” vào quá trình chấm điểm OCOP là hết sức cần thiết và phù hợp với xu hướng phát triển nông nghiệp hiện đại. Truy xuất nguồn gốc không chỉ giúp khẳng định tính minh bạch, an toàn và chất lượng của sản phẩm, mà còn góp phần nâng cao giá trị thương hiệu chè Thái Nguyên trên thị trường trong và ngoài nước. Đây là cơ sở quan trọng để bảo vệ người tiêu dùng, phòng ngừa hàng giả, đồng thời thúc đẩy các chủ thể sản xuất áp dụng quy trình quản lý tiên tiến, nâng cao năng lực cạnh tranh. Việc đưa tiêu chí này vào đánh giá OCOP sẽ góp phần tạo động lực để sản phẩm chè Thái Nguyên phát triển bền vững và hội nhập hiệu quả với thị trường toàn cầu.

Nâng cao nhận thức cho tổ chức, cá nhân về “Truy xuất nguồn gốc”

Tuyên truyền và nâng cao nhận thức cho các tổ chức, cá nhân về việc áp dụng truy xuất nguồn gốc đối với các sản phẩm chè của tỉnh Thái Nguyên là yếu tố then chốt để đảm bảo hiệu quả và tính bền vững của chuỗi giá trị sản xuất chè. Khi người sản xuất hiểu rõ lợi ích của truy xuất nguồn gốc – như tăng tính minh bạch, nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng niềm tin với người tiêu dùng và mở rộng thị trường – họ sẽ chủ động tham gia và tuân thủ các quy trình kỹ thuật cần thiết. Đồng thời, việc tuyên truyền sâu rộng cũng giúp thay đổi thói quen sản xuất truyền thống, thúc đẩy chuyển đổi số trong nông nghiệp, qua đó từng bước đưa chè Thái Nguyên hội nhập sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu, khẳng định vị thế trên thị trường trong nước và quốc tế.

Giải pháp cho các hợp tác xã sản xuất chè

          Các hợp tác xã sản xuất chè trên địa bàn Thái Nguyên đang tích cực áp dụng quy trình sản xuất chè sạch và gắn tem QR-code truy xuất nguồn gốc lên sản phẩm. Thực tế, sản xuất chè an toàn chính là nền tảng vững chắc để đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc (TXNG). Nhiều HTX, nông hộ chú trọng sản xuất theo VietGAP, công nghệ sinh học, thậm chí trồng chè hữu cơ để nâng cao chất lượng và uy tín. Nhờ đó, thu nhập từ chè của nông dân tăng đáng kể và các sản phẩm chè cao cấp Thái Nguyên ngày càng khẳng định được vị thế.

Hệ thống TXNG và nhận diện thương hiệu:

Tỉnh Thái Nguyên đã chỉ đạo Sở Khoa học – Công nghệ xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc gắn với nhận diện thương hiệu cho chè chỉ dẫn địa lý “Tân Cương” và các sản phẩm OCOP tiêu biểu. Mục tiêu là chuẩn hóa quy trình TXNG, minh bạch thông tin sản phẩm, bảo vệ người tiêu dùng và nâng cao giá trị sản phẩm chè, giúp Thái Nguyên thâm nhập chuỗi cung ứng toàn cầu.

Phát triển vùng nguyên liệu an toàn:

UBND tỉnh triển khai cấp mã số vùng trồng cho các vùng chè tập trung và hỗ trợ áp dụng tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, Organic. Theo kế hoạch, đến năm2030 tỉnh phấn đấu có 24.500 ha chè, trong đó 70% diện tích đạt chuẩn VietGAP/hữu cơ và 70% diện tích được cấp mã vùng trồng. Điều này giúp việc TXNG trở nên dễ dàng, hiệu quả hơn đồng thời hướng đến mục tiêu “chè tươi sạch – an toàn” chuẩn nông sản sạch.

Kiểm soát chất lượng – bảo vệ thương hiệu:

Thái Nguyên đã yêu cầu các ngành chức năng tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm nhãn mác chè Thái Nguyên. Đặc biệt, lực lượng Quản lý thị trường thường xuyên thanh tra cơ sở kinh doanh bao bì, nhãn mác chè để ngăn chặn trà giả trà nhái. Đối với người sản xuất, chính quyền khuyến khích xây dựng quy trình sản xuất an toàn, có tem truy xuất nguồn gốc cho từng sản phẩm. Nhiều HTX đã chủ động đổi mới bao bì, in rõ thương hiệu, địa chỉ và mã QR nhằm tăng cường nhận biết và chống hàng giả.

Ứng dụng công nghệ số:

Cùng với phát triển vùng nguyên liệu, cơ sở sản xuất chè Thái Nguyên đang đẩy mạnh áp dụng giải pháp công nghệ như quản lý bằng phần mềm, hệ thống QR code điện tử. Việc số hóa dữ liệu chè – từ giống, quy trình chăm sóc đến chế biến – sẽ giúp cho việc truy xuất nguồn gốc chính xác và thuận tiện hơn. Các giải pháp này phù hợp với định hướng chuyển đổi số trong nông nghiệp và là bước nền tảng để chè Thái Nguyên nâng tầm thương hiệu trên thị trường trong nước và xuất khẩu.

Định hướng và khuyến nghị

Mở rộng sản xuất chè an toàn, chè hữu cơ:

Tỉnh cần khuyến khích nông dân áp dụng đồng bộ quy trình sản xuất chè sạch từ khâu giống, phân bón đến thu hái và chế biến. Phát triển thêm diện tích chè hữu cơ và đạt chứng nhận VietGAP/GlobalGAP sẽ tạo ra sản phẩm chè an toàn, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về nông sản sạch trong nước và quốc tế.

Tiếp tục củng cố chỉ dẫn địa lý và thương hiệu tập thể:

Bên cạnh vùng Tân Cương hiện tại, có thể nghiên cứu đề xuất mở rộng chỉ dẫn địa lý cho các vùng chè Tân Cương mới sau tinh gọn của Thái Nguyên. Đồng thời, đẩy mạnh quảng bá thương hiệu chè Thái Nguyên thông qua hội chợ, du lịch trải nghiệm văn hóa trà và xúc tiến xuất khẩu. Việc xây dựng câu chuyện thương hiệu kết hợp văn hóa thưởng trà Việt sẽ giúp chè Thái Nguyên tạo dựng ấn tượng sâu sắc với người tiêu dùng.

Tăng cường kiểm soát thị trường, bảo hộ nhãn hiệu:

Các cơ quan chức năng cần làm tốt công tác chống hàng giả, đồng thời tư vấn, hỗ trợ hộ nông dân đăng ký sử dụng nhãn hiệu tập thể “Chè Thái Nguyên”. Giám sát việc in ấn bao bì tại các cơ sở uy tín và xử lý nghiêm các vi phạm để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và danh tiếng sản phẩm.

Phát huy vai trò liên kết và nguồn lực:

Cần huy động sự vào cuộc của các hợp tác xã, doanh nghiệp và Hiệp hội Chè Thái Nguyên trong việc xây dựng chuỗi giá trị bền vững. Liên kết “4 nhà” (Nhà nước – Nhà khoa học – Nhà nông – Nhà doanh nghiệp) sẽ giúp nâng cao hiệu quả hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo, và tiếp cận thị trường cho nông dân. Đầu tư vào cơ sở hạ tầng, như nhà máy chế biến đạt chuẩn ISO và kho lạnh, cũng là giải pháp cần thiết để ổn định chất lượng chè.

Đào tạo – nâng cao nhận thức:

Định hướng tập huấn cho nông dân và cán bộ kỹ thuật về công nghệ sản xuất chè an toàn, truy xuất nguồn gốc và tiếp thị sản phẩm. Bên cạnh đó, tuyên truyền cho người tiêu dùng về cách chọn mua chè chính hiệu (chú ý tem QR, thông tin nhãn mác) để họ ngày càng ý thức lựa chọn nông sản sạch, ủng hộ sản phẩm OCOP và đặc sản địa phương.

Kết luận

Như vậy, nâng cao giá trị thương hiệu chè Thái Nguyên gắn liền với việc triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc hiện đại. TXNG không chỉ giúp minh bạch thông tin sản phẩm mà còn củng cố niềm tin của người tiêu dùng, từ đó nâng tầm thương hiệu trên thị trường trong nước và quốc tế. Sự phối hợp đồng bộ giữa chính quyền, doanh nghiệp và người sản xuất trong việc tuân thủ quy trình chè sạch, đầu tư xây dựng thương hiệu và ứng dụng công nghệ sẽ quyết định thành công của định hướng này. Khi mỗi sản phẩm chè Thái Nguyên mang theo câu chuyện nguồn gốc rõ ràng và minh bạch, giá trị “Đệ nhất danh trà” sẽ càng được khẳng định và phát triển bền vững.